Oğuz Reşat Sipahi
Uganda, Gambiya, Benin, Zambiya, Madagaskar, Bangladeş, Endonezya, Tunus, Tanzanya, Liberya, Moğolistan gibi yaklaşık 103 ülkeden daha düşük demokrasi seviyesiyle yönetilen ülkemizin (kaynak: https://en.wikipedia.org/wiki/Democracy_Index )… Kalitesi her sezon bir sonraki sezona göre daha kaliteli seyreden en üst düzey fitbol liginde… Son beş sezondur şehri memleket İzmir’i temsil etmekte olan Göztepe… Ligin ikinci devresinin ilk maçını kendisi açısından sezonun en farklı galibiyeti ile kapattı. Daha da önemlisi haftalar sonra puan tablosunda averaj ile bile olsa düşmeme hattına çıktı. Bu yazı Göztepe-Antalyaspor ve coşan COVID-19 üzerine…
Maçtan notlar
Haftanın dördüncü kalabalık tribününü oluşturan tribün sahaya maç boyu yüksek perdeden destek verdi. Ligin en çok ilk golü yiyen takımının ve kalecisinin, 27 maç sonra gol yememesinin sonuçta önemli katkısı vardı. Aslında genel tempolarına yakın oynadılar… En önemli fark bu sefer gol atabilmeleriydi. İlk golde maçı iki asistle tamamlayan taraftarın sevgili Soner Aydoğdu’sunun ortası esnasında Ndiaye topa doğru koşarken Atınç ters tarafa koşu yaptı, Soner’in ortası uzağa Atınç’ın olduğu noktayaydı. Çalışılmış/zeka dolu bir goldü. Göztepeliler İmparator Sadullah Acele’den 43 sene sonra Süperlig’de kendi sahalarında hattrick gördü. Ndiaye’nin kaleye bulan tüm topları gol oldu. İkinci golündeki Ndiaye-Baku-Ndiaye pas trafiği sonrası vuruş çok şıktı. Ndiaye’nin son golü ise Maradonamsıydı. Bir not Halil Akbunar maç boyunca çok çabaladı ve penaltıya neden oldu. Halil düşündüklerini daha iyi uygulayabilirse tekrar Milli Takıma yol alabilir. Baku geldiğinden beri en iyi maçını oynadı. Tüm takım ama özellikle Atınç ve İrfan Can ortalamalarının üstündeydiler.
Maçta Göztepelilerin en büyük aşklarından Hüseyin Göçek orta hakem, Atilla Karaoğlan video yardımcı hakem idi… Kanımca penaltı pozisyonunda neden penaltı verdi diyecek bir durum yok ki hareket ceza sahası içinde de devam etmiş... Hakemler iki takım adına da birer olası kırmızı kartı ve 4-5 de sarı kartlık pozisyonu atlamışlar. Göçek, avantaj demeyerek Halil Akbunar’ın kaleciyle karşı karşıya pozisyonunu da engelledi.
Gelelim COVID-19’a…
Ülkemizdeki güncel toplam vaka sayısının 70-135000 arasında olma olasılığı, olmama olasılığına göre çok daha yüksek gözükmektedir. Hastanemiz, 11 Mart 2020 yani COVID-19 pandemisinin ülkemizdeki başlangıç tarihinden itibaren tüm zamanlarda gördüğümüz günlük vaka rakamların yaklaşık %25 üstüne çıkmış durumda. Bir ay önceki günlük vaka rakamlarının yaklaşık 4-5 katına çıkılmış durumda.
Matematiksel olarak… Vaka sayısı dört katına çıktığında… Omicron varyantı normal COVID-19 ile benzer oranda ölüme neden olsa toplam dört kat, yarısı kadar öldürse iki kat daha fazla ölüm sayısına neden olacaktır. Halen bütün hastalara COVID-19 varyant alt tipi bakılmadığı (bakılıyorsa da klinisyenlerin bilgisi dahilinde değil) gibi halen her hasta Omicron varyantı da değil. Hayat bilgisi… Tüm dünyada ölüm oranı, özellikle yoğun bakım yatak kapasiteleri dolmaya başladığında, yoğun bakım yatağı kapasiteleri dolmayan durumlara göre daha fazla olmaktadır, Bir ay öncesine göre hastalığın iki kattan fazla ölüme neden oluyor olma olasılığı, hiç de az değildir.
İzmir dâhil yurdumuzdaki pek çok hastanede hem COVID-19 servis yatakları hem de yoğun bakım yatakları genişletilmekledir. COVID-19 yoğun bakım yatağı sıkıntısı servis yatağı sıkıntısına göre daha fazla gözükmektedir.
Avrupa’daki ülkelerin ve Amerika Birleşik Devletleri’nin salgın eğrilerine bakarsak, tüm zamanlardaki en yüksek rakamların 1.5-3 katını görmüş durumdalar. Bu, ek önlem alınmazsa bizim de yaklaşık 1 ay içinde o sayılara ulaşma olasılığımızı gösteriyor…
Çocuk 5-11 yaş grubu da acilen aşı programına alınmalıdır. Ki bu hem toplumdaki hassas nüfusun azaltılması (dolayısıyla yayılımın azaltılması) hem de spor kulüplerinin gelecekleri açısından çok değerli çocuk taraftarlarına kavuşması açısından çok önemlidir.
COVID-19’un minimum infekte edici dozu yani en az kaç virüs ile karşılaşırsan hasta olunacağı henüz net bir şekilde belirlenmiş değildir. Zaten bu doz da bağışıklık sisteminin durumuna göre artıp azalabilir. Koruyucu Tıp açısından… Yedinci günde negatif COVID-19 polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) testi görmeden, yani hastaların negatifleştiğini görmeden hastaların karantinasının kaldırılıp çalışılması hastalığın yayılmasını artırmak açısından riski artırabilecek bir karardır.
Omicron varyantı üzerinde yeni bir aşı üretilmesi gereken ilk varyant gibi durmaktadır. Bu aşıda kullanılan spike antijenine ait antijen parçalarının bir kısmının Omicron varyantında olmaması (mutasyona uğramış olması nedeniyle) nedeniyle, Omicron’un Biontech aşısından kaçma olasılığını artırmaktadır. Kaldı ki Omicron’dan da yeni varyantlar türeyecektir. Yeni aşının tercihen mRNA teknolojisiyle üretilmesi korunmada artı yazabilir. mRNA aşı teknolojisiyle birden fazla farklı hedefin vurulup vurulamayacağının da araştırılması gerekmektedir.
Aşılı ama yüksek riskli temaslı olan kişilerin karantinaya alınmaması çok riskli bir karardır. Yapılan yeni bir çalışmada üç doz Biontech/Pfizer aşılıların bile Omicron varyantından korunma olasılığı pek de yüksek (37%, 95% güvenilirlik aralığı: %19-50) gözükmemektedir (kaynak https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.12.30.21268565v1.full).
Bu bağlamda Türkiye’deki gibi Sinovac+Biontech heterolog (heterolog derken farklı iki aşı teknolojisinin -ölü virüs ve mRNA vs- kullanılmasını kastediyor dünya) aşı olanların, Omicron varyantından korunma oranlarının da hem ülkemiz hem de dünya açısından önemli bir veridir. Bu sorunun cevabı çok acilen -Dövlet diliyle ivedilikle- araştırılmalıdır. mRNA aşısı olmayacağım diyenlerin en azından Sinovac olmalarında fayda var gözükmektedir. Turkovac ile ilgili yapılan çalışmaların sonuçları da ivedilikle halk ve bilim dünyasıyla paylaşılmalıdır.
Yoğun Bakım Ünitesindeki kritik hastalar için ölüm olasılığını azaltan tosilizumabı bulmakta zorlanıyoruz.
Velhasıl kelam… Antalya maçı az rahatlattı ama daha çok puana ihtiyaç var… Malatya maçının kaybedilmemesi ve bunun için ilk şart olan adil bir hakem, kritik. Yüce halkımız için “Aşılıyım ben” rahatlığıyla maske ve mesafeye uyulmazsa hastalanma olasılığı çok yükselmiştir. Yüce Dövletimizin gidebildiği kadar sistemi kapatmadan gitmek gibi bir eğilimi var gözükmektedir. Elde aşı olup maske mesafe kurallarına uymaktan fazla seçenek gözükmemektedir. Göztepeli sporcuların COVID-19 olmamak için azami dikkat göstermesi gerek. Bu bağlamda hastalanan ve ölen olmamaya azami dikkat ediniz.
Bu içerik Dokuz Eylül Gazetesi'nden alıntılanmıştır. https://www.dokuzeylul.com/goztepe-atamadiklarini-atinca-ve-covid-19-makale,150482.html
9 Eylül Gazetesi
