Oğuz Reşat Sipahi
Bir süre önce www.goztepelist.org “Sizce yapılması planlanan Göztepe Stadyumu’nun büyüklüğü ne olmalıdır?” sorusunu içeren bir anket başlattı. Şu anda 35000 ve >50000 ilk iki sırasında gidiyor... Bu yazıda bu soruya İmam Altınbaş'ın geçmişteki cümleleri, ülkemizden, dünyadan ve Göztepe’mizden örneklerle yanıt vermeye çalışacağım...
İlk soru…Stadyum kapasitesi neden önemli? Maç günü gelirleri için... Maç günü geliri neden önemli? Toplam bütçenin büyüklüğü için... Dünyanın en zengin kulüplerinin gelirlerinde en büyük kalem naklen yayın gelirinden değil...Maç günü gelirleri daha ön planda... Örneğin 2006'da Manchester United'ın toplam gelirin 246.5 milyon Euro’nun 102 milyon'u maç günü gelirlerinden gelmiş... Maç günü gelirlerinin genel gelire oranı İngiltere'de %29, İspanya'da %28, Almanya'da %24...Ülkemizden üçlü oligarşiden FB için 2007-08 sezonunda %25 (27.9 milyon Euro). [Kaynak her futbolseverin ama özellikle futbol kulübü yöneticilerinin kesinlikle okuması gereken Kurumsal Yönetim İlkeleri Işığında Türk Futbol Kulüpleri Yönetim Rehberi] Üçlü oligarşi her maç bir milyon usd'ye yakın ya da fazla gelir elde ediyor... Geçen gün üçlü oligarşik yapının üyelerinden biri diğer üyenin on senede maç gelirlerinden dolayı toplamda 140 milyon dolar daha fazla para kazandığını itiraf etti. Toplam bütçenin büyüklüğü neden önemli? Büyük sportif başarı için...
Bir soru sorduğunuzda ya da hedef belirlediğinizde öncelikle “O soru daha önce sorulup yanıtlanmış mı? Hedef yakalanmış mı? Yakalanmışsa nasıl?” sorularına yanıt aramak gerekir. Başkan İmam Altınbaş Süperlig'de üst düzey başarıyı ve Avrupa Kupası kazanmayı hayal ediyor. Ben de aynı hayali paylaşıyorum…Sabır, hatalardan ders alma, paylaşım, karşılıklı sevgi, saygı ve emek ile eninde sonunda olacağına da eminim… Bu bağlamda o hayali yakalamış Süperlig'de üst düzey başarı elde etmiş takımların ve son on senede Avrupa Kupası kazanmış takımların stadyum kapasitelerini inceledim (Kaynaklar: wikipedia ve worldstadiums.com):
Son on senede Şampiyonlar Ligi'ni kazanan takımların stadyum kapasiteleri:
09/10 Kazanan daha belli değil finalistler:
Inter-80074
Bayern Munchen-69901
08/09 Barcelona-98934
07/08 Manchester United-76098
06/07 Milan-80074
05/06 Barcelona-98934
04/05 Liverpool-45000
03/04 Porto-50399
02/03 Milan -80074
01/02 Real Madrid-80354
00/01 Bayern München-69901
UEFA Kupasını kazananlar:
00/01 Liverpool-45000
01/02 Feyenoord-51180
02/03 Porto-50399
03/04 Valencia-53000
04/05 CSKA Moskva-30000
05/06 Sevilla-55000
06/07 Sevilla-55000
07/08 Zenit Sankt-Peterburg-21838
08/09 Shakhtar Donetsk-50149
09-10 kazanan belli değil finalistler:
Atletico Madrid-57500
Fulham-25700
Türkiye Süper Ligini Kurulduğundan beri domine eden kulüplerin stadyum kapasiteleri:
Fb-53586
Gs-52695 (Telekom Arena)
Bjk-32145
Trabzon-32149
Bu verilere göre Şampiyonlar Ligi'ni kazanan takımlardan en düşük stadyum kapasiteli olan şu anda daha büyüğünü yapmaya çalışan Liverpool. Ortalama ise 75340.
UEFA Kupası için en düşük kapasite 21838.. Ortalama 40891. Bu bağlamda Avrupa Kupası hedefi için 35-55.000 arasındaki bantta bir stadyum mantıklı gözüküyor.
Bir de şu var...Stadyum yapmak önemli değil doldurmak önemli...Ve dolduranların para ödemesi...Göztepe benim gördüğüm en büyük kalabalıkları Süperlig'e 18 sene sonra döndüğü sezon çekti...Dörtlü oligarşi dışında oynadığı takımlarla yaptığı maçlarda ve o zaman için normal bilet fiyatlarında 30.000'lerin üzerini görebildi... Zaten o senenin Göztepe seyirci ortalamasını o sene UEFA Kupasını kazanan Gs Göztepe küme düştüğü kesinleştikten sonra ve onların şampiyonluk kutladıkları maçta ancak geçebildi. Göztepe bir daha da o kalabalıkları Süperlig’de yedinci olunan senede dörtlü oligarşi dışı maçlar dahil göremedi...
Burada şu sorular da sorulabilir. O kalabalıklardaki taraftar oranı düşük müydü? O kalabalıklardaki taraftarlar küstüler ve/veya evlerindeler mi? Bu arada yönetime naçizane bir tavsiyem, en azından İzmir’deki taraftar durumunu iyi bir örneklem seçimiyle senelik analiz ettirmeleridir.
Gelelim para meselesine... Göztepe maç biletleri şu anda kapalı 10 TL, açık 5 TL. Bu bizim taraftarımıza çok geliyor. Stadyumu para vererek doldurmaya iki örnek vermek istiyorum... Bu senenin flaş ekibi belki de şampiyon olacak Bursa'dan Bursa-Antalya maçının bilet fiyatları:
VIP A-B tribünü 150 TL
VIP C tribünü: 100 TL
Kapalı A-B-C tribünleri: 100 TL
Maraton ve yeni maraton tribünleri: 30 TL
Kapalı kale arkası tribün: 20 TL
Açık kale arkası tribün: 10 TL
Misafir tribün: 10 TL.
Bu senenin diğer şampiyonluk adayı Fb'nin Eskişehirspor maçının bilet fiyatları:
Türk Telekom ve Migros kale arkası: 22 TL
Üst H-I blok: 88 TL
Üst C-D-F-G blok: 110 TL
Alt G blok: 132 TL
Alt B-F blok: 165 TL
Alt C-E blok: 195 TL
Alt D blok: 265 TL
Alt: 120 TL
Velhasıl kelam futbolda sürekli büyük başarı yani ulusal uluslar arası şampiyonluklar için para hatta büyük para ve onun çok iyi kullanımı gerekiyor... Para için de stadyumlar ve dolduracak seyirci önemli değişkenler... Seyirci ve stadyumu kimler bir araya getirecek? İki grup…Birincisi idrak yolları kuvvetli, -daha iyi- anlayabilen, samimiyetine güvenilebilecek, aynı hatayı defalarca yapmayan ya da hatalarından ders alabilen, eleştirilerden olumsuz çıkarımlar değil olumlu çıkarımlar yapabilen, Göztepelilerin enerjisini azaltan değil arttırabilen, onların hassasiyetlerine saygılı, gücünü Göztepe’yi yüceltmek için kullanan, kötülükle anılan Göztepe yönetimleri anımsatan davranışlardan uzak duran, sevgi ve saygı ile anılan, sabırlı, ağzından çıkana dikkat eden, ağzından çıkan sözleri unutmayan, yüce gönüllü Göztepe yönetimleri…ikincisi ise amatörlüğünü, birbirine ve armaya sevgisini hiçbir zaman kaybetmeyip dirliğini koruyarak çoğaltması gereken taraftar…
Her şey “sadece” Göztepe için…