Oğuz Reşat Sipahi
Bu yazıyı bir süredir planlıyordum. Kayserispor maçını işlerim nedeniyle çıplak gözle izleyemedim o yüzden bugüne kısmetmiş. Takımın dört golle galibiyeti ve 7 maçta dokuz puana ulaşması tüm Göztepelileri biraz rahatlattı. Göztepe'nin çocuğu Göktuğ Bakırbaş'ın gol yememesi, takımın genelinin formu hepimizi sevindirdi. Maçın belki de tek olumsuz kısmı Serdar'ın penaltıyı olumsuz tarih yazma şeklinde iki vuruşla kullanmasıydı. Ama Serdar o vuruşun ardından maç boyu olağanüstü istekli oynadı ve karşı bekleri yıldırmış gözüktü...Devamını diliyoruz...
***.
Bir Göztepeli olarak "Şampiyonlar Ligi" de nereden çıktı derseniz bir açıdan haklısınız; tek Ulusal Lig Şampiypnluğu bu yazıyı yazan ben ve okuyanların çoğu doğmadan önce 1950’de olan bir takımın taraftarı olarak "fazla yukarıdan uçmak" kabul edilebilir. Tabii herkesin hayalleri vardır tuttuğu takımlar ve sevdiği şehirler için... Pek çok Göztepeli gibi benimki de bu...
***
Şampiyonlar Ligi 1955'de başlayan Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nın 1992'de revizyon yapılmış hali...O zamana kadar yalnızca liglerinde şampiyon olan takımların oynadığı ve çift maç eleme sistemi ile oynanan turnuva o sene liglerinde şampiyon olmayan takımların da oynayabildiği ve özellikle en az bir tur dörtlü grup aşaması eklenen bir hal aldı. Grup aşaması bir ara ikiye çıkarıldıysa da geçen sezon teke düştü.
***
Bu değişikliklerle oynanan toplam maç sayısı arttı, kendi ülkelerinde özellikle Avrupa'nın zengin ülkelerinin liglerinde yalnızca şampiyon olan takımın değil, iki üç takımın daha en üst düzey turnuvada boy gösterebilmesi sonucu ortaya çıktı. Bu aynı zamanda canlı ve televizyondan seyredilme oranlarını ve dolayısıyla dönen rantı artırdı.Dönen ranta kısa örnekler vermek gerekirse grup aşamasına kalabilen takımlara 15.250.000 Euro, grup aşamalarında galibiyete 2.700.000 euro (Türkiye Süper Lig için galibiyete verilen rakam bunun altıda biri civarında), kupa şampiyonluğuna 19.000.000 Euro getiriyor... Bütün bu değişiklikler eğer bunu bir başarı olarak kabul edersek, turnuvayı dünyanın en rantabl kulüplerarası turnuvası haline getirdi.
***
Neyi azalttı? Avrupa'nın zengin ülkeleri dışından şampiyon çıkma olasılığını hatta bu ülkelerin dışından son dörde kalan takım sayısını azalttı.1992 sonrasında (son 26 yılda) İngiltere, Almanya, İspanya ve İtalya ligleri dışından üç şampiyon var; 92-3 Marsilya, 94-5 Ajax, 2003-4 Porto... Önceki 26 yılda ise bu sayı dokuz 90-91 Kızılyıldız, 87-88 Psv Eindhooven, 86-87 Porto, 85-86 Steaua Bükreş, 72-3, 71-72, 70-71 Ajax, 69-70 Feyenoord, 66-67 Celtic...Bunlara ek olarak 1992 öncesi 26 yıllık dönemde Hamburg (halen Alman ikinci liginde), Aston Villa (İngiltere ikinci liginden play offlar ile üst lige döndü) ve Nottingham Forest (şu an İngiltere ikinci liginde) gibi dört zengin ligin şu anki başaltı takımlarının da şampiyon olabildikleri görülüyor. Son 26 yılda hele ki son 10-15 yılda Şampiyonlar Ligi Avrupa Oligarşisi diyebileceğimiz ekibin tekeline girmiş durumda...
***
Şampiyonlar liginin Türkiye açısından bir sonucu da şu oldu... Teorik olarak Türkiye Şampiyonu grup aşamasına direkt katılsa da, ikincinin ön eleme ile katılabilmesi... Türkiye Futbol Federasyonu'na bir uyarı ülke puanındaki sıkıntılardan dolayı tek takımın direkt katılımı da sıkıntıya girmiş durumda. Bu durumun dörtlü oligarşi (Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray, Trabzonspor) açısından sonuçları hemen her sene üçünün turnuva dışında kalması oldu. Ülke puanını daha üst seviyeye çekip iki takımın hatta üç takımın gidebileceği düzeye ise hiç gelemedi Türk futbolu....
***
Şampiyonlar Ligi'nin Avrupa açısından bir önemli sonucu ise bu yazının ana sebebi; ülkelerinde şampiyon olamayan takımların ertesi sene Avrupa Şampiyonu olabilmeleri... Bu bana, kişisel olarak çok komik, "Şampiyonlar Ligi" başlığı için ironik ve ülke şampiyonlarına da haksızlık olarak gelmiştir. Örnek vermek gerekirse son 15 Şampiyonlar Ligi Şampiyonunun yalnızca beşi bir önceki sezon kendi ülkelerinde şampiyon olan takımlar; 2018 Real Madrid, 2011 Barselona, 2010 İnter, 2008 Manchester United ve 2006 Barselona...
***
Avrupa'da kendi liglerinin önde gelen takımlarına bu yeni sistemin yaradığı çok açık. Ama Türkiye Ligi gibi daha az güçlü liglere ve o liglerin önde gelen takımlarına pek yaramadığı açık...
***
Biz Göztepeliler bir gün Şampiyonlar Ligi görür müyüz tahmin etmesi zor. Dualarımız o yönde... Stadın bitmesi de önemli bir milad olacak.
***
Avrupa'nın önde gelen takımları, bu organizasyonu planlarken turnuvadan kazandıkları daha fazla paranın diğer sonuçlarını ne kadar ön görmüşlerdi tahmin etmesi zor. Kendi adıma Şampiyonlar Ligi'nin şampiyonların oynayacağı bir turnuva olmasının daha adil olacağını düşünenlerdenim ama rant dünyası o şekilde düşünmüyor. Bu absürt duruma bir gün Avrupa'nın daha zengin liglerinin de ses çıkarıp çıkarmayacağını zaman gösterecek...
