Erdinç Sivritepe
Geçtiğimiz günlerde başlayan Uluslar ligi için ayrıntılı bilgiler vermeye çalışacağım.
Birinci yazı da genel bilgiler ververmeye çalışacağım
ikinci yazıda şu andaki maç sonuçları ve sıralamaları örnek olarak verip lig ile ilgili yapılacak sıralamalardan bahsedeceğim
son olarak da uluslar ligi sonrası turnuva finali, EURO elemeleri, uluslar liginden EURO finallerine kalmayı anlatmaya çalışacağım, burada da güncel sıralamalar örnek olarak verilerek daha iyi anlaşılmasını amaçlıyorum
Avrupa’da A Milli takımlar arası bir lig konusunda UEFA üyesi ülkelerinin birbirleri ile konuşmaya başladığı 2013 Ekim ayında duyurulmuştu. Daha sonrasında turnuva giderek kesinleşmeye başladı ve anahatları ile yapısı belirlenmeye başladı. 2014 Mayıs’ında da UEFA Kongresinde 54 üyenin (Kosova o zaman üye olmamıştı daha) tümünün onayı ile turnuva kabul edildi. TFF yayın organı Tam Saha dergisinin 118 sayılı 2014 Mart tarihli basımında bu turnuvayı duyurmuştum.
Uluslar Ligi hemen Avrupa Milli Takımlar Şampiyonluğu olan EURO ile karşılaştırılmaya başlandı. Dünya Kupası veya EURO elemelerinden farklı yapısının çok kişi tarafından henüz tam anlaşılmaması nedeni ile doğal olarak ilk sorular turnuva yerine EURO finallerine katılacak dört takımın Uluslar Liginden olması konusuna yöneldi. Bu yan konu giderek trend topic oldu.
Benim kişisel kanım çok yakında bu ligin EURO turnuvalarını ikinci plana iteceği yönünde. Türkiyedeki duruma benzetirsek Uluslar Ligi Süper Lig, EURO da Türkiye Kupası gibi olacak.
EURO elemelerini artık büyük ölçüde Uluslar Ligi belirliyor. Uluslar Ligi Kasım ayında bitecek ve 55 üye ülkenin Uluslar Ligi sıralaması yapılacak.
Bu sıralama EURO elemeleri gruplarını belirlemede baş rolü oynayacak.
EURO elemeleri 10 grupta oynanacak – 5 grup altı, diğer 5 grup ise beş takım ile oynanacak. Dolayısıyla kura öncesi 6 torba belirlenecek.
Uluslar Ligi 55 ülke sıralamasında ilk on ülke EURO kurasında 1. Torbayı, ikinci on ülke 2. Torbayı, 3. on ülke 3. Torbayı, 4. on ülke 4. Torbayı, beşinci on ülke 5. Torbayı, son beş ülke de 6. Torbayı belirleyecekler.
Uluslar Ligi şampiyonunu belirlemek için oynanacak A Ligi grup birincileri play-off maçları ile EURO elemelerinin 3. Ve 4. Maç günü ile ayni tarihlerde 5-6 ve 9 Haziran tarihinde oynanacak.
Fikstür çakışmasını önlemek için A Ligi grup birincileri EURO elemelerinde 5 takımlık gruplara yerleştirilecek ve böylece Haziran maçlarında bay olarak EURO elemelerinde oynamaz iken Uluslar Liginde finali oynayacaklar.Başlangıçta EURO elemelerinin düzenlenmesinde tümüyle etkin olan Uluslar Ligi, sonunda da Elemelerin 4 takımını belirleyecek play-off maçlarını elemelerden alıp Uluslar Ligi yapısından çıkarıyor.
Uluslar Ligi EURO elemelerine göre iki kez daha sıklıkta oynanacak. Süper Ligin Türkiye Kupasından ayni sezonda daha sık oynanması gibi. Bu da Uluslar Kupasını daha çok gündemde tutacak.
Zamanlama olarak dört yıllık milli takım turnuvalarının süreci şöyle:
2018 sonbahar Uluslar Ligi, 2019 ve 2020 haziran Euro elemeleri ve final, 2020 sonbahar Uluslar Ligi, 2021 ve 2022 haziran Dünya Kupası, sonra da 2022 sonbahar Uluslar Ligi, 2023-2024 haziran EURO elemeleri ve final, vb.... devam edecek.
Yani dört yıllık dönemde bir EURO elemeleri ve final olmasına karşılık iki Uluslar ligi oynanacak.
Uluslar Liginin EURO elemelerine etkisinin iki yıl sonra Dünya Kupasına etkisinin ne olacağı Dünya Kupasının sahibinin FIFA olması nedeni ile daha sonra görüşülecek. UEFA benzer uygulama istiyor ama FIFA dan onay almaları gerecekecek.
Uluslar Ligi hep denk takımların kendi aralarında oynadıkları maçlar olduğu için çok daha zor ve çekişmeli maçlar ile dolu olacak. Cebelitarık ile Malta maçı çok kişinin ilgisini çekmeyecek belki ama bir İspanya – Malta ya da İngiltere – Cebelitarık maçlarından daha ilginç olacağı muhakkak.
Uluslar Liginin en büyük özelliklerinden biri de küme düşme ve çıkmaların olması. Lig maçlarının en büyük özelliği olan bu heyecan Uluslar Ligine ilgiyi de arttıracak.
Pekçok kişi milli maç olma özelliği dışında fazla önem taşımayan dostluk maçlarının yerine kurulan Uluslar Ligi milli maç takviminde bu maçlara da yer veriyor. Özellikle dostluk maçlarını savunanları memnun etmek için UEFA sezonluk yıllık dostluk maçları listesini de şimdiden hazırladı. Bu dostluk maçları sadece UEFA ülkelerini değil diğer kıtalardaki milli takımlarla yapılacak dostluk maçlarını da içeriyor. Bu dostluk maçları sadece UEFA ülkelerini değil diğer kıtalardaki milli takımlarla yapılacak dostluk maçlarını da içeriyor.
Türkiye de bay olduğu Ekim ayında Bosna-Hersek ile Kasım ayında Ukrayna ile oynayacak.
Uluslar Ligi 55 UEFA üyesi ülkeyi 4 e ayırıyor ve her bölüm hiyerarşik düzen ile alt alta dizilen 4 ayrı ligi oluşturuyor.
4 lig de de kendi içinde dört ayrı grup bulunuyor.
Bölünme yapılırken her lige 12 ülke veriliyor. 48 ülkeden sonra kalan 7 ülke de birer birer en alt ligin gruplarından başlayarak birer birer yerleştiriliyor ve A ligi 12, B Ligi 12, C Ligi 15, D Ligi 16 ülkeden oluşan bir yapı oluşuyor.
İlk turnuva olduğu için ülkelerin liglere ve gruplara yerleştirilmesi başlangıç öncesinde geçerli olan son UEFA Ülkeler sıralaması kullanılarak yapılıyor
Ulusal Ligin aslında ana sezonunu gruplardaki ülkelerin birbirleri ile ikişer karşılık yapması ile 6 haftalık süreçte bitiriyorlar.
1. maçlar 6-7-8 Eylül
2. maçlar 9-10-11 Eylül
3. maçlar 11-12-13 Ekim
4. maçlar 14-15-16 Ekim
5. maçlar 15-16-17 Kasım
6. maçlar 18-19-20 Kasm
Maçlar oynandıkça puan durumları tutuluyorlar ve öncelikle grupların sıralaması yapılıyor.
6. maç sonunda B, C, D liglerinde gruplarında birinci olan ülkeler bir üst lige çıkıyorlar.
6. maç sonunda A, B, gruplarında sonuncu olan ülkeler bir alt lige düşüyorlar. C liginden de dört ülke düşüyor ancak gruplardaki ülke sayılarının farklılığı nedeni ile üç dördüncü ülke ile en kötü üçüncü ülke bir alt lige düşüyor.
Gruplarda az sayıda maç oynanması nedeni ile grupları ayni puanda bitiren ülke sayısı fazla olabilir. Bu durumda beraberlikleri bozma faktörleri şöyle sıralanıyor.
(Not: Bizde turnuva statülerinde ikili averaj diye bildiğimiz sistem için ayrı ikiden fazla takımın eşit puanda olduğu durumlar için ayrı dfaktör listeleri sıralanır ve bu sezon sonunda uygulanır. Yurt dışında sadece eşit puanda olan takımların kendi aralarında oynadıkları maçları kapsayan bir mini lig varmış gibi düşünülür. Bu iki, üç, ya da daha çok ayni puanda bitirmiş takımları kapsar. Sezon sonu ya da maçların bitiminde uygulanır diye bir şey yok. Hemen her maç günü sonunda uygulanıyor.)
1 - Eşit puanlı takımların aralarındaki maçlarda topladıkları puanlar
2 - Eşit puanlı takımların aralarındaki maçlarda attıkları ve yedikleri gol farkı
3 - Eşit puanlı takımların aralarındaki maçlarda attıkları gol sayısı
4 - Eşit puanlı takımların aralarındaki maçlarda attıkları dış daha gol sayısı
5 - Bu dört faktör uygulandıktan sonra bazı takımlar arasında eşitlik halen sürüyorsa sadece bu takımlar için 1-4 arası faktörler yeniden uygulanıyor, gene devam ediyorsa 6. faktörden devam ediliyor
6 - Tüm maçlarda atılan ve yenilen gol farkı
7 - Tüm maçlarda atılan gol sayısı
8 - Tüm maçlarda atılan dış saha gol sayısı
9 - Tüm maçlarda alınan galibiyet sayısı
10 - Tüm maçlarda alınan dış saha galibiyet sayısı
11 - Fair play puanı (sarı 1 puan, sarı+sarı toplam 3 puan, kırmızı 3 puan, sarı + kırmızı 4 puan)
12 - Başlangıçtaki UEFA Ülkeler Sıralaması
8 Eylül maçları sonrasında grup ve lig sıralamaları ekte yollandı.
Gruplarda yukarıdaki faktörleri kullanarak sıralama yapıldıktan sonra, lig sıralamaları şöyle yapılıyor.
Grup birincileri o ligin ilk dört sırasını, Grup ikincileri o ligin 5-8 arasını, Grup üçüncüleri o ligin 9-12 arasını ve sonuncular ise 13-16 arasını dolduruyorlar.
Değişik grupların ülkelerini sıraladığımız için yukarıdaki faktörler listesindeki ilk beş kriter dışında liste aynen uygulanıyor.
Üçüncülerin karşılaştırması yapılırken B, C, D Liglerinde 4. takım ile oynadıkları maçlar göz önüne alınmıyor.
55 Ülkenin sıralaması.
Bu listede yapılırken A Ligi sıralaması 1 den 12 ye, B Ligi sıralaması 13 ten 24 e, C Ligi sıralaması 25 ten 39 a, D ligi sıralaması da 40 tan 55 e dek yerleştiriliyor.
Böylece 20 Kasım 2018 de Ulusal Ligin ana kısmı sonuçlanmış tüm 55 ülke sıralanmış oluyor.
Uluslar Ligi 20 Kasım 2018 de bittikten sonra 2 Aralık 2018 de Dublin de EURO2020 Elemeleri gruplarının kura çekimi olacak.
10 grup olacak ve ilk beş grup 5, son beş grup 6 ülkeden oluşacak.
EURO2020 finallerine ev sahipliği yapacak ülkelerin hiçbiri doğrudan finallere kalamayacak.
Kuraya 55 ülke altı torbada yer alarak kuraya giriyor. İlk beş torbada onar ülke var son torbada ise altı.
Hangi ülkenin hangi torbada yer alacağını Uluslar Kupası bitimindeki 55 ülkelik sıralama belirliyor.
1. torbada A Ligini ilk 10 sırada bitirenler.
2. torbada A Ligi 11 ve 12.leri ile B Ligi ilk 8 ülke
3. torbada B Ligi 9,10,11,12 ile C Ligi 1-6 arası ülkeler
4. torbada C Ligi 7-15 arası ülkeler ile D Ligi 1.si
5. torbada D Ligi 2-11 arası
6. torbada 12-16 arası ülkeler yer alacaklar
Ulusal Lig Şampiyonluk maçları, EURO2020 Elemeleri ve EURO2020 Play-Off maçları zamanlaması şöyle olacak:
21-23 Mart 2019 EURO2020 Elemeleri 1. Maç
24-26 Mart 2019 EURO2020 Elemeleri 2. Maç
05 Haziran 2019 Ulusal Lig Şampiyonluk maçları Semifinal 1
06 Haziran 2019 Ulusal Lig Şampiyonluk maçları Semifinal 2
07-08 Haziran 2019 EURO2020 Elemeleri 3. Maç
09 Haziran 2019 Ulusal Lig Şampiyonluk maçları - Final ve Üçüncülük maçları
10-11 Haziran 2019 EURO2020 Elemeleri 4. Maç
05-07 Eylül 2019 EURO2020 Elemeleri 5. Maç
08-10 Eylül 2019 EURO2020 Elemeleri 6. Maç
10-12 Ekim 2019 EURO2020 Elemeleri 7. Maç
13-15 Ekim 2019 EURO2020 Elemeleri 8. Maç
14-16 Kasım 2019 EURO2020 Elemeleri 9. Maç
17-19 Kasım 2019 EURO2020 Elemeleri 10. Maç
Uluslar Ligi Şampiyonluk maçları A Ligi Grup birincileri arasında oynanıyor.
Gazetelerde yazdığı gibi veya TRT Spikeri Sayın Erdoğan Arıkan ın canlı yayında söylediği gibi dört ayrı ligde de grup birincileri birbirleri ile oynamıyorlar. Sayın Arıkan ayrıca bu maçların birincileri doğrudan finale kalacaklar diyerek gene gazetelerdeki gibi yanlış bir bilgi verdi. Böyle bir maçlar oynanmayacağı için zaten birincileri olmayacak ve Finale kalamayacaklar. A Ligi birincilerinin birbirleri ile oynama nedeni ise sadece Uluslar Ligi şampiyonunu belirlemek yoksa finallere kalma gibi bir neden yok. Zaten elemelerde oynuyorlar ve 2 maç yapmış durumdalar.
Euro2020 Elemeleri bitince her grupta ilk iki sırayı alan 20 ülke finallere kalıyor.
Son dört ülkeyi de Ulusal Ligler belirliyor. Her ligden bir takım olmak üzere dört takım da Ulusal Lig sıralamasından seçilecek.
EURO2020 elemeleri 19 Kasım 2019 da bittikten sonra hemen Ligler sıralamalarından bu ülkeler ayıklanıyor. Her ligden finallere kalamamış ülkelerden 4 tanesi Play-off maçları yapmak üzere belirleniyor.
Ülkelerin belirlenmesine D Liginden başlanıyor ve finale kalamayan dört ülke 1,2,3,4 olarak belirleniyor.
C Grubuna geçiliyor. gene finale kalamamış ülkelerden en üstlerde yer alan 4 ülke C liginde 1,2,3,4 olarak belirleniyor.
B grubuna geçiliyor ve bu ligin 1,2,3,4 play-off ülkeleri belirleniyor.
Ayni şey A Ligi için de yapılıyor.
Herhangi bir ligde finale kalamamış ülke sayısı 4 ten az ise bir alt lig de finale kalamamış ve o ligin play-offlarına seçilmemiş ülkeler ile tamamlanıyor. Alt ligde de yeteri kadat ülke kalmamış ise bir alt lige daha iniliyor ve eksikler oradan tamamlanıyor.
Şöyle bir örnek verelim:
EURO2020 elemelerinde A Liginden 10, B Liginden 7, C Liginden 2, D Liginden 1 ülke finallere kalmış olsun.
D Grubundan 1. ülke finale kalmış olsun, play-offlara D liginin 2, 3, 4, 5. leri katılacak
C Liginin 1. ve 3. sü finallere kalmış olsun, Play-offlara C Ligi 2.,4.,5.,6. katılacak.
B Liginden 1,2,3,5,6,8,9 finallere kalmış olsun, Play-offlara B Ligi 4.,7.,10.ve 11. katılacak
A Liginden ilk 10 finale kalmış olsun, Play-offlara A Ligi 11.12., B Ligi 12. ve C Ligi 7. katılacak
Play-off maçları tek maç eleme usulüne göre oynanacaklar.
Yarı finalde 1. takım 4. takıma ev sahipliği yapacak, 2. takımda 3. takıma.
Finalin hangi yarı final kazananının evinde oynanacağı 22 Kasımda kura ile çekilecek
Play-off zamanlaması:
26-28 Mart 2020 A Ligi Yarı final 1
26-28 Mart 2020 A Ligi Yarı Final 2
26-28 Mart 2020 B Ligi Yarı final 1
26-28 Mart 2020 B Ligi Yarı Final 2
26-28 Mart 2020 C Ligi Yarı final 1
26-28 Mart 2020 C Ligi Yarı Final 2
26-28 Mart 2020 D Ligi Yarı final 1
26-28 Mart 2020 D Ligi Yarı Final 2
29-31 Mart 2020 A Ligi Final
29-31 Mart 2020 B Ligi Final
29-31 Mart 2020 C Ligi Final
29-31 Mart 2020 D Ligi Final
4 Final galibi de EURO2020 Finallerine gidecek.
(turkfutbolu email gtrubundan alıntıdır)